روایت انسانی از معنا در دل مرگ
۱. فروپاشی انسان در اردوگاه
فرانکل وارد جهانی می‌شود که هیچ منطقی ندارد، جایی که انسان‌ها ارزش خود را از دست داده‌اند. لباس‌ها، نام‌ها، و گذشته‌شان پاک می‌شود. امید، شکننده‌ترین دارایی است. ابتدا انکار، سپس شوک، و در نهایت بی‌حسی جای احساسات را می‌گیرد. انسان تبدیل به شماره‌ای می‌شود. اما در دل این تیره‌روزی، فرانکل جستجوی معنا را آغاز می‌کند.

۲. مکانیسم روانی بقا
ذهن، برای بقا باید تطبیق یابد. زندانی‌ها، دنیای درونی خود را غنی می‌کنند؛ خاطرات، ایمان، تخیل. بعضی‌ها با خواندن اشعار یا دعا نجات می‌یابند. رؤیای دیدار عزیزان، نیرویی برای ادامه است. حتی طنز، ابزاری برای مقاومت است. روانی که معنا پیدا کند، در برابر بی‌رحمی مقاوم‌تر می‌شود.

۳. معنا حتی در رنج
یکی از هم‌بندی‌های فرانکل، آرزوی بازگشت نزد دخترش را داشت و همین معنا، او را زنده نگه می‌داشت. اما وقتی این امید قطع شد، بدنش هم تسلیم شد. فرانکل نشان می‌دهد که زندگی، حتی در اردوگاه مرگ، از ما معنا می‌طلبد. معنایی که نه بیرون، بلکه درونی است. هر رنجی می‌تواند حامل معنایی باشد اگر بخواهیم آن را کشف کنیم.

۴. رهایی ذهن در زندان جسم
جسم زندانی است، اما ذهن می‌تواند آزاد باشد. وقتی همه‌چیز از ما گرفته شود، هنوز می‌توانیم در انتخاب واکنش آزاد بمانیم. فرانکل آن را «آخرین آزادی انسانی» می‌نامد. معنای زندگی در انتخابِ اینکه چگونه با رنج مواجه شویم، نهفته است. این آزادی، جوهر انسان بودن است.

۵. خطر بی‌معنایی در دنیای آزاد
فرانکل هشدار می‌دهد که رنج اردوگاه تمام شده، اما رنج پوچی آغاز می‌شود. آزادی بدون معنا، انسان را به ناامیدی می‌کشاند. جامعه مدرن، دچار خلأ وجودی شده است. بسیاری به افسردگی یا اعتیاد روی می‌آورند. معنا، تنها سپری است در برابر اضطراب آزادی.

۶. راهکار فرانکل؛ معنا به‌جای لذت
برخلاف فروید (لذت‌محور) و آدلر (قدرت‌محور)، فرانکل انسان را معنارمحور می‌داند. لوگوتراپی، یافتن معنا را هدف درمان می‌داند. سه راه برای یافتن معنا معرفی می‌شود: خلق، تجربه و مواجهه با رنج. این راه نه پیچیده است و نه انتزاعی؛ فقط نیازمند اراده به معناست. انسان، با معنا زیست می‌کند، نه فقط با زنده‌ماندن.